හතේ 7

හතේ හත වැදිලා ඉන්න වෙලාවේ අද පාර දිගෙන් හත ගැන කතා කරන්න හිතුවා. ලෝක ධර්මතාවයන්ගේ බොහෝමයක් දේවල් හතක් පවතියි. සිදුහත් කුමාරයා නෙ`ඵම් මල් 7ක් උඩ වැඩියා කියලා ධර්මයේ සදහන් වෙනවා. මේ වගේ තව බොහෝමයක් කරුණු තියෙනවා. උන්වහන්සේ බුද්ධත්වය ලබා ගත් පසු සත් සතිය ගත කළ අකාරය ධර්මයේ සදහන් වෙයි.
 
                           සත් සතිය
                 සප්ත අපරිහානි ධර්ම
                      සප්ත භාර්යාවෝ
            ලෝකෙත් පුදුම 7ක් තියෙනවා

මෙන්න මේ වගේ ගොඩක් දේවල් 7ත් එක්ක සම්බන්ධයි. සත් සතිය ගත කළ ආකාරය මෙසේ දැක්වෙයි.
 
1.ඇසතු  බෝරුක මුල වැඩ සිටීම
2.අනිමිස  ලෝචන පූජාව
3.රුවන් ගෙය
4.රුවන් සක්මන
5.අජපල් නුග රුක මුල වැඩ සිටීම
6.මුචලින්ද නාගදරණය
7.කිරිපලු නුග රුක මුල වැඩ සිටීම

රාජ්‍ය පාලනය පිළිබඳ එකල පැවති ආකෘති දෙකක් සැලකිල්ලට ගනිමින් බුදුන්වහන්සේ , නායකයෙකු විසින් රට පාලනය කිරීම  සදහා වූ කරුණු දේශනා කළ සේක. බුදුන්වහන්සේ විසින් දෙන ලද උපදෙස් “ මහ පරිනිබ්බාන සූත්‍රයේ , සප්ත අපරිහානි ධර්ම” වශයෙන් දක්වා තිබේ. ඔවුන් සිය රාජ්‍ය පාලනය සදහා කරුණු උපයෝගී කොට ගත් බව බුද්ධ දේශනයේ සදහන් වෙයි.

සප්ත අපරිහානි ධර්මතා
1. නිතර රැස්වීම
2. සමගියෙන් රැස්වීම, සමගියෙන් සාකච්ඡා කොට සමගියෙන් විසිර යාම
3.පැනවූ නීති කඩ නොකිරීම, නොපැනවූ නීතී නොපැනවීම
4, වැඩිහිටියන්ට ගරු කිරීම
5.කාන්තාවන් බලහත්කාරයෙන් රදවා හිරිහැර නොකිරීම
6. සම්ප්‍රධායිකව ගරු සත්කාර කරන පූජනී්‍ය ස්ථානවලට ඒ ගරු සත්කකාර නොපිරිහෙලා ඉටු කිරීම
7.පිටතින් පැමිණි ශ්‍රමණ බ්‍රාහ්මණයන් පැමිණි විට ඒ අය තමන්ගේම අය සේ පිළිගෙන ගරු සත්කාර කිරීම

ගමෙම සප්ත අපරිහානි ධර්ම අනුගමනය කරන රාජ්‍ය නොපිරිහෙන බව බුදුන් වහන්සේ ඔවුන්ට දේශනා කළහ. මෙමගින් බලාපොරොත්තු වන්නේ සාමූහිකව පාලනය කරනු ලබන සාමාජීය හා ආර්ථික ප්‍රගතිය සැලසෙන ආකාරයෙන් දේශපාලන සංවිධාන මෙහෙය වීමයි.

අප මහා ලොව්තුරු බුදුපියාණන්  වහන්සේ දේහනා කළ බුද්ධ දේශනාවේ, භාර්යාවන් 7ක් සිටින බව සදහන් වෙයි. සප්ත භාර්යාවෝ මෙසේය.
 

1. මාතෘ භාර්යා -  යම් භාර්යාවක් තම ස්වාමියා කෙරෙහි මවක මෙන් අනුකම්පා කිරීම

2.භගිනි භාර්යා -    යම් භාර්යාවක් ස්වාමියා කෙරෙහි ලැජ්ජා බිය සහිතව හැසිරෙන්නේද, ස්වාමියාගේ 
                      යසස, කීර්තිය නිතර නිතර පතන්නේ ද , පරපුරුෂයන් කෙරෙහි සිතුවිලි මාත්‍රයක්
                      නොකොට තම ස්වාමියාගෙන්ම සතුටු වන්නී

3. සකී භාර්යා  - තම ස්වාමිය සමග යෙහෙළියක මෙන් වාසය කරන්නී

4. දාසී භාර්යා - පළමුව තම ස්වාමියාගේ කටයුතු සොයා බලා කටයුතු කරන්නී

5.වධක භාර්යා - තම ස්වවාමියා කෙරෙහි නිතර දුෂ්ටකම් කරන්නී
 
6.චෞර භාර්යා - තම ස්වාමියාගේ භෝග විනාශ කරන්නී

7.ස්වාමී භාර්යා  -ස්වාමියාට යම දූතියක මෙන් කටයුතු කරන්නී

ඊට අමතරව ලෝකයේ පුදුම 7ක් ද පවතියි.
 

1. බ්‍රසීලයේ රියොද ජෙජයයිරෝ නුවර ක්‍රිස්තූන් වහන්සේගේ ප්‍රතිමාව
 
2.චීන මහා ප්‍රාකාරය
 
3. ඉතාලියේ කොලෝසියම

4. පෙට්‍රා නගරය
 
 5. ජේරුහි මාවු පීචු  බලකොටුව
 
6. විචෙන් ඉට්සා පූජනීය නගගරය
 
 7. ඉන්දියාවේ ටජ් මහල
 

මීට අමතරව මනාලියකට ද මේ හතේ කතාව වැදගත් වෙනවා.  මංගල දිනයේ දී මනාලිය විසින් මාල හතක් පලදින බව සදහන් වෙයි.
 
1.පෙති මාලය
2.ගෙඩි මාලය
3.කිරිබෝ මාලය
4.පොල් මල් මාලය
5.අගස්ති මාලය
6.ගෙලපෙති මාලය
7.තවලම් මාලය

මෙම මාල හතෙන් පෙන්නුම් කරන්නේ පත්තිනි මෑණිවරුන් සත්  දෙනාගේ ගුණයයි. එයට හේතුව කාන්තාවගේ පිරිසිදු බව සංකේතවත් කිරීමය.

බුදු දහමේ පමණක් නොව කිතුණු දහමේ පවා මෙම 7 ඉලක්කමට යම් වටිනාකමක් ලැබෙයි. මරණයේ පාප 7 ක් පවතින බව එහි දැක්වෙයි.

6වන ශත වර්ෂයේ සිටියා වූ  ග්‍රෙගරි නම් පාප් වහන්සේ පවසන පරිදි මරණයේ පාප 7,
 
1.උඩගුකම
2,ඊර්ෂ්‍යාව
3.තෘෂ්ණෘව
4.කාම රාගය
5.කෝපය
6.කෑදරකම
7.අලසකම

ලංකාවෙන් එහා  ලෝකය ගැන බලන කළ ද මේ හතේ සංකල්පය වැදගත් වෙයි.

ලොව ඇති බලවත්ම කාර්මික රටවල් ලෙස සැලකෙන්නේ,
 
1.අමරිකාාව
2.මහා බිතත්‍රාන්‍ය
3.පප්‍රංශය
4.ඉතාාලිය
5.කැනඩාාව
6.ජර්මනිය
7.ජපානය
 
මේ රටවල් හතේ එකමුතුව ජී -7 ලෙසින් හැදින්වෙයි.


                                                                
                                                                                                                        චලනි ලක්ෂාණි